पतिको रक्षार्थ तिजको व्रत ! अचम्म त मलाई त्यति बेला लाग्यो जुन बेला मेरो घर नजिकैको भाउजू एक्लै पर्नु भयो । दुईवटा स–साना नानीहरू भएकी ती भाउजू सधैँ घर नजिकैको मन्दीर जानु हुन्थ्यो । शनिवारको दिन शनि महाराजको व्रत, एकादशीमा भात नखाई व्रत, औंसी÷पूँर्णीमाको आफ्नै रीति थीति थियो उहाँको । मैले थाहा पाएसम्म उहाँले कुनै पनि वर्ष तिजको व्रत टुटाउनु भएन । एक दिन भाउजूलाई मेरी आमाले भन्नु भाथ्यो ‘किन औषधी खाइ–खाइ व्रत वसेकी ?’ त्यति बेला मलाई थाहा थिएन...
ओखलढुङ्गान्युज, कात्तिक १५ भदौरे । भदौरेका स्थानीय नागरिकहरुले आफ्नो वडामा निर्माणाधिन अवस्थामा रहेको विद्यालको पुननिर्माणको कार्य सुचारु गराउन माग गर्दै बुधवार गाउँपालिकालाई ज्ञापनपत्र पेश गरेका छन् । चिशंखुगढि गाउँपालिका वडा नं. ६ का वडा अध्यक्ष कृष्ण बहादुर क्याप्छाकी मगर मार्फत चिशंखुगढि गाउँपालिका प्रमुखलाई ज्ञापनपत्र बुझाईएको स्थानीय सभाका अध्यक्ष लाल कुमार आले मगरले जानकारी दिनुभयो । बुधवार मात्रै पारस्पारिक जवाफदेहिता परियोजना अन्तर्गत सोच नेपालले चिशंखुगढी गाउँपालिका वडा नं. ६ भदौेरेमा गठन गरेको स्थानीय सभाको बैठक बसेको थियो । बैठकमा सहभागीहरुले लामो समय वितिसक्दा...
The right of all people to participate in the government of their society has been a foundation of human freedom and happiness wherever it has existed. We are fortunate to live in a world in which, through the efforts of humanists as well as religious believers, democracy is widely recognised as being the most just, rational, and effective form of governance available to humanity. Today, more people than ever before have the ability to shape the political direction of the...
करिब १७ हजार जनताको ज्यान लिएपछि पहिलो जनसंविधान बन्यो । सो जनसंविधानले गाउँगाउँमा पुर्याएको सिंहदरबार अथवा स्थानीय तहको निर्वाचन गराए पछि देशको विकासमा कायापटल हुने धेरैको अनुमान र आश थियो । छ अझै बाँकी छ । अतः नयाँ संविधान अनुरुप निर्वाचित प्रतिनिधिहरु स्थानीय तहमा आएको करिब ८ महिना भई सकेपछि स्थानीय तह कति सक्षम र कति असक्षम भए भन्ने लेखाजोखा गर्ने बेला भएको छ । विगतमा कर्मचारीले संचालन गरेको स्थानीय निकाय र हाल निर्वाचित प्रतिनिधिहरुले संचालन गरेको स्थानीय तहमा खासै फरक...
शासकीय शक्ति पृथकीरणको सिद्धान्तअनुरुप एकै निकायलाई तीनै प्रकृतिको अधिकार दिइ“दैन । कानून बनाउने, शासन सञ्चालन गर्ने र न्यायिक निरुपण फरक–फरक निकाय वा अंगबाट संपादन हुन्छन् । कार्यकारिणीले शासन गर्छ, व्यवस्थापिका–संसदले कानून बनाउ“छ र न्यायालयले कानूनअनुरुप न्याय संपादन गर्छ । हाम्रो लोकतान्त्रिक संविधान र कानूनमा स्थानीय सरकारलाई तिनै किसिमको अधिकार प्राप्त छ । स्थानीय सरकार, जसले आप्mना लागि आफैं कानुन बनाउन पाउ“छ । आप्mनो क्षेत्रभित्र शासन आफै गर्छ । त्यसअतिरिक्त मुद्दा–मामिला र झैं–झगडा पनि न्यायिक विधिबाट सल्टाउने गरी कानून अधिकार पाएको...
Nepalhas entered a very crucial phase of its history with the proclamation of a progressive constitution with a secular character. Some of the thorny issues on which people have expressed their concerns include forms of the government such as traditional parliamentary system vs the directly elected prime ministerial or presidential forms of government, federalism (forms and the structure of the federalism) and the secular vs a Hindu statehood and many other issues. It is not possible to discuss all these...
प्राथमिक शिक्षा देखि नै विद्यार्थीलाई सिकाईन्छ किन चन्द्र ग्रहण वा सूर्य ग्रहण लाग्दछ भनेर । घुम्दै जाँदा सूर्यको किरणको सिधा रेखामा पृथ्वी र चन्द्रमा दुवै परेमा ग्रहण हुन्छ भन्ने हामीलाई थाहै छ । सूर्यको किरणलाई चन्द्रमाले छेकेर पृथ्वीमा अध्यारो भयो भने सूर्य ग्रहण र पृथ्वीले सूर्यको किरणलाई छेकेर चन्द्रमामा सूर्य किरण पुग्न सकेन भने त्यसलाई चन्द्र ग्रहण भनिन्छ । पृथ्वी र चन्द्रमा निरन्तर घुमिरहने भएकाले ग्रहण नियमित झै भई रहन्छ । यति सामान्य विज्ञानलाई समेत बुझ्न नसकेर हाम्रो समाज करिब २०००...
In the morning 19th March, I saw in the news that Taslima Nasrin is in Kathmandu for the South Asian Women's Meet. Instantaneously I wrote an email her asking to meet being gloomy due to her busy schedule for the event. I was not so optimist about meeting her this time. After two days, my mobile rang with landline number. As soon as I heard Bangoli tone I was so happy. She said 'Is this Uttam?' I replied 'finally welcome to Nepal'. She was planned to...
म सानो छँदा मलाई मेरा बुवा आमाले हामी हिन्दु हौँ छोरा भनि सिकाउनु भएको थियो । घर मुनी हजुरबुवाले बनाउनु भएको शिवालय मेरालागी सबै भन्दा पवित्र तिर्थस्थल थियो । उक्त शिवालयको छानासम्म हाँगा फैलिएको अम्बकको रुखमा चढेर पाकेका अम्बक टिप्दा आफ्नो पाईताला मुनी शिवजी पर्ने डरले त्यो अम्बकको शिवालय पट्टीको हाँगामा म कहिल्यै चढ्दिन थिएँ । घर माथीको मुल बाटोमा अर्का देवता थिए गणेश । वरिपरी ढुंगाको गाहे लाएर बनाएको आकर्षक गणेशस्थान मेरालागी अर्को तिर्थस्थल थियो । मेरो हरेक दिनको २...
सामाजिकरुपमा नेपाली महिला समाज अहिले ठुलो संक्रमणमा अल्झिएको छ । एकातर्फ पश्चिमा समाजले बनाएको अधिकारको कसि छ भने अर्कोतर्फ श्रीमान्को आयु बढाउन स्वस्थानी व्रत लिनु पर्ने धार्मीक पाखण्ड । उही महिला साली नदीमा बिहानै स्नान गरेर दिउँसो महिला अधिकारसम्बन्धि कार्यक्रममा सहभागी हुन्छिन् अनि दिउँसो महिला अधिकार संबन्धि महिला आयोगको कार्यक्रममा सहभागी हुन्छिन् । ७० बर्षको शीव ब्राह्णले ७ बर्षकी गोमा बालिकालाई बिहे गरेको र उनको जीवनलाई नर्कतुल्य बनाईदिएको कथालाई एकचित्त भई सुन्नु र सुनाउनु पवित्र मान्निछ । न्याय संगत राज्य कस्तो...
